Choroba refluksowa to problem polegający na niekontrolowanym zarzucaniu treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Efektem tego są liczne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego m.in. ból brzucha, nudności, wymioty, zgaga, ból w okolicy mostka czy utrzymywanie się kwaśnego posmaku w jamie ustnej i częste odbijanie. W zdecydowanej większości przypadków GERD należy leczyć farmakologicznie. Czy przewlekła farmakoterapia wymaga stosowania probiotyków?

Najczęstsze przyczyny refluksu

• Cukrzyca;
• Nadmierny stres;
• Otyłość i nadwaga;
• Twardzina układowa;
• Zaburzenia hormonalne;
• Zwężenie światła przełyku;
• Polineuropatia alkoholowa;
• Przepuklina rozworu przełykowego;
• Ciąża i związane z nią obciążenie żołądka;
• Stosowanie niektórych leków np. antykoncepcja hormonalna, leki antycholinergiczne, leki na nadciśnienie;
• Nadmierne rozluźnienie zwieracza przełyku np. wskutek nawracającej zgagi uwarunkowanej nieprawidłową dietą.

Probiotyki w chorobie refluksowej – dlaczego warto?

Leczenie zespołu GERD jest w dużej mierze związane ze zmianą dotychczasowego stylu życia, co należy rozumieć jako redukcję nadmiernej masy ciała i wdrożenie zdrowych nawyków żywieniowych. Niemniej jednak dietoterapia jest tylko jednym ze sposobów przeciwdziałania chorobie refluksowej. Wielu pacjentów sięga po środki farmakologiczne np. inhibitory pompy protonowej (IPP). IPP są lekami ograniczającymi aktywność wspomnianej pompy, co prowadzi do zmniejszenia wydzielania kwasu solnego i pozwala złagodzić niedogodności w postaci zgagi. Warto mieć jednak na uwadze, że długotrwałe stosowanie IPP jest niekorzystne dla pacjentów. W badaniu Belei i wsp. [1] po 12-tygodniach farmakoterapii tą grupą leków zaobserwowano oznaki dysbiozy jelitowej u blisko 56,2% badanych dzieci z GERD. Autorzy analizy wykazali, że częstotliwość występowania dysbiozy była znacznie mniejsza wśród pacjentów leczonych IPP z dodatkiem probiotyków – w tym przypadku dysbiozę potwierdzono u zaledwie 6,2% dzieci. Gomi i wsp. [2] zaobserwowali, że podawanie fermentowanego mleka z bakteriami probiotycznymi spowodowało znaczne zmniejszenie zarzucania kwasu i ograniczenie objawów żołądkowych. W pracy autorstwa De Milliano i wsp. [3] podawanie probiotyków kobietom w ciąży zmniejszyło objawy refluksu i dolegliwości bólowe brzucha o 40%.
Bakterie probiotyczne mają wartościowe znaczenie w kontekście łagodzenia choroby refluksowej i związanych z nią niedogodności ze strony przewodu pokarmowego.

Probiotyki przy refluksie – co wykorzystać?

Cheng i Ouwehand [4] w swoim przeglądzie systematycznym przeanalizowali 14 różnych prac naukowych, a wśród nich aż 11 potwierdzało korzystne oddziaływanie preparatów probiotycznych na niedogodności związane z zespołem GERD. W tej grupie aż 5 badań dotyczyło bezpośredniego osłabienia choroby refluksowej. W analizowanych pracach występowały różnorodne szczepy bakterii probiotycznych. Jednak szczególnie wartościowe oddziaływanie na występujące nieprawidłowości miały bakterie Lactobacillus gasseri LG21 i Bifidobacterium bifidum YIT 10347.

Decydując się na zakup preparatu probiotycznego zdecydowanie lepszym wyborem będzie lek OTC, który w przeciwieństwie do suplementu diety ma działanie lecznicze. Preparaty tego typu są dostępne m.in. w formie kapsułek czy proszku. Oprócz tego konieczne jest włączenie do diety produktów stanowiących zarówno źródło bakterii probiotycznych (np. fermentowane mleko, kefir, fermentowana soja), jak i pożywkę do namnażania istniejących już szczepów (np. błonnik pokarmowy).

Bibliografia:

1. Belei O., et al. „Is it useful to adminster probiotics together with proton pump inhibitors in children with gastroesophageal reflux?.” Journal of Neurogastroenterology and motility 2018, 24(1): 51-57.
2. Gomi A., et al. „Health benefits of fermented milk containing Bifidobacterium bifidum YIT 10347 on gastric symptoms in adults.” Journal of Dairy Science 2015, 98(4): 2277-2283.
3. de Milliano I., et al. „Is a multispecies probiotic mixture effective in constipation during pregnany? A pilot study.” Nutrition Journal 2012, 11: 1-6.
4. Cheng J., Ouwehand A.C. „Gastroesophageal reflux disease and probiotics: a systematic review.” Nutrients 2020, 12(1): 132.
5. https://podyplomie.pl/medycyna/29886,choroba-refluksowa-przelyku
6. https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/przelyk/50731,choroba-refluksowa-przelyku-refluks