W ostatnich latach można zaobserwować mocne zwrócenie uwagi na ochronę mikrobioty. Coraz częściej dostrzega się zależność pomiędzy kiepską odpornością i zwiększonymi zachorowaniami a kiepską kondycją jelit. W związku z tym wiele osób coraz częściej sięga po preparaty probiotyczne i synbiotyczne. Czym się różnią i kiedy warto je stosować?
Wpływ mikrobioty na zdrowie człowieka
Trudno mówić o jednej konkretnej funkcji mikrobiomu człowieka. Flora bakteryjna znajdująca się w jelitach odpowiada za szereg ważnych kwestii związanych z prawidłowym funkcjonowaniem zdrowia. Wśród nich z całą pewnością należy wymienić:
- udział w metabolizmie składników pokarmowych i pomoc w ich przekształcaniu na prostsze formy
- wsparcie procesu wytwarzania niektórych substancji np. witamin z grupy B, kwasu foliowego, witaminy K czy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych
- uczestnictwo w absorpcji elektrolitów i soli mineralnych
- neutralizację związków o działaniu toksycznym i mutagennym, co stanowi element protekcji organizmu przed chorobami
- ochrona ustroju przed bakteriami m.in. poprzez ograniczenie ich namnażania czy hamowanie wzrostu
- oddziaływanie na inne sfery ludzkiego organizmu m.in. gospodarkę hormonalną, układ nerwowy czy kondycję psychofizyczną
Probiotyk czy synbiotyk? Różnice
Mianem probiotyków określa się preparaty, które umożliwiają dostarczenie organizmowi co najmniej jeden szczep bakterii probiotycznych. W probiotykach najczęściej występują Bifidobacterium, Lactobacillus, Lactococus oraz Streptococcus, niekiedy można też napotkać szczepy drożdży Saccharomyces oraz gram-dodatnie bakterie Bacillus. Dzięki temu istnieje szansa na zachowanie optymalnej równowagi bakteryjnej w układzie pokarmowym, a to z kolei stanowi gwarancję właściwego funkcjonowania jelit.
Synbiotyk to połączenie konkretnych szczepów bakterii probiotycznych z prebiotykami. Prebiotyki to natomiast składniki, które są niemożliwe do strawienia w ludzkim przewodzie pokarmowym. Pełnią one funkcję pożywki dla bakterii jelitowych – ich obecność pozwala odżywić istniejące mikroorganizmy w mikrobiomie, a także wspomóc namnażanie nowych wskutek procesu fermentacji. Prebiotyki wykazują odporność na niskie pH żołądka, enzymy trawienne i sole żółciowe. Ponadto ich stosowanie nie może mieć negatywnego wpływu na organizm i wykazywać właściwości patogennych. Przykładowe prebiotyki, które mogą występować w składzie synbiotyków:
- inulina
- laktitol
- fruktany
- laktuloza
- beta-glukan
- ksylooligosacharydy
- fruktooligosacharydy
- galaktooligosacharydy
Probiotyki i synbiotyki – kiedy warto stosować?
Głównym przeznaczeniem preparatów probiotycznych i synbiotycznych jest zapobieganie dysbiozie mikroflory jelitowej, co jest stanem wynikającym z zaburzenia prawidłowego stanu i funkcjonowania mikrobiomu. Problem ten może być wywołany rozmaitymi czynnikami – począwszy od długotrwałej antybiotykoterapii, przez niewłaściwe odżywianie, regularne spożycie alkoholu, a skończywszy na nadmiernym stresie czy intensywnej aktywności fizycznej. Oprócz tego preparaty z kategorii probiotyków sprawdzą się w przypadkach niektórych chorób np. otyłości, alergii pokarmowych czy w zespole jelita drażliwego.
Przykładowe preparaty – probiotyki i synbiotyki dostępne w aptekach
- 9 Lacti Synbio
- Acidolac
- Asecurin ZS
- Bactoflor
- Dicoflor
- Diprolac
- Estabiom
- Floractin
- Gut Balancer
- Inulinobiotic 9+
- Kolonbiotic 7GG
- Lacidar
- Lacidofil
- Lactostad
- Lakcid
- Mikrobiom-Intercell
- Multilac
- OxiPAC
- Probioset
- Sanprobi
- Smecta Go
- Synbiotex
Bibliografia:
- Rakowska M., etl al. „Wpływ mikrobioty na zdrowie człowieka.” Pediatria i Medycyna Rodzinna 2016, 12(4): 404-412.
- Mojka K. „Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje.” Problemy Higieny i Epidemiologii 2014, 95(3): 541-549.
- Szajewska H. „Praktyczne zastosowanie probiotyków.” Gastroenterologia Kliniczna 2014, 6(1): 16-23.
