Probiotyki to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej dawce, wykazują korzystny wpływ na zdrowie. Potocznie mianem probiotyków określa się preparaty przemysłowe, zawierające dobroczynne drobnoustroje. Warto mieć jednak świadomość, że ich źródłem mogą być także liczne produkty spożywcze, w tym kefir, jogurty czy kiszonki. Ich prozdrowotne działanie polega na modyfikacji składu mikrobioty jelitowej. Jej właściwa struktura ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, a wszelkie odchylenia od normy mogą skutkować rozwojem chorób, takich jak alergia, zapalenia jelit, depresja czy cukrzyca [1].

Czy szczep bakterii ma znaczenie?

 

W zależności od tego, jaki efekt zdrowotny chcemy uzyskać, powinniśmy wybierać preparaty probiotyczne o określonym składzie. Istotny jest nie tylko gatunek drobnoustroju, ale również jego szczep — to właśnie od niego zależą właściwości probiotyku. Bakterie tego samego gatunku, ale należące do innych szczepów, mogą wykazywać odmienne działanie na ludzki organizm [2].

 

Szczepy probiotyczne i ich różnorodne zastosowania

 

Poniżej znajduje się lista szczepów probiotycznych wraz ze wskazaniami do ich stosowania.

Lactobacillus rhamnosus GG ATCC 53103. Jest wskazany w:

• zapobieganiu i leczeniu biegunki poantybiotykowej;
• zapobieganiu biegunce wywołanej przez Clostridium difficile;
• leczeniu i zapobieganiu atopowego zapalenia skóry;
• wspomagająco w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna.

Lactobacillus rhamnosus GG ATTC 53013. Jego wskazaniem do stosowania jest:

• leczenie dziecięcego artretyzmu reumatoidalnego;
• wspomaganie układu odpornościowego we wczesnych etapach raka okrężnicy.

Lactobacillus plantarum 299V. Jego wskazaniami do stosowania są:

• zespół jelita drażliwego (IBS);
• leczenie zaparć.

Saccharomyces boulardii CNCM I-745. Stosuje się go w:

• zapobieganiu i leczeniu biegunki poantybiotykowej;
• zapobieganiu biegunki spowodowanej Clostridium difficile;
• wspomaganiu leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna.

Lactobacillus acidophilus NCFB 1748. Jego wskazaniem do stosowania jest:

• ochrona przed biegunką po radioterapii.

Lactobacillus johnsoni La1 NCC533. Stosowany w:

• leczeniu nieżytu przewodu pokarmowego.

Bifidobacterium bifidum CECT 7366. Stosuje się go w następujących sytuacjach:

• leczenie biegunek rotawirusowych;
• eliminacja Helicobacter pylori.

Lactobacillus casei DN 114001. Jego wskazania do stosowania to:

• stymulacja układu odpornościowego;
• zapobieganie i leczenie infekcji jelitowych;
• leczenie biegunki u dzieci.

L. casei Shirota. Wskazany w:

• leczeniu raka pęcherza moczowego;
• stabilizacji homeostazy mikroflory jelitowej;
• biegunce rotawirusowej;
• łagodzenie alergii.

Streptococcus salivarius K12. Jego wskazaniami do stosowania są:

• zmniejszanie ryzyka rozwoju paciorkowcowych infekcji gardła i/lub ucha środkowego [3].

Na co należy zwrócić uwagę, stosując probiotyki?

 

Aby bakterie probiotyczne mogły być w pełni aktywne, potrzebują pewnych substancji odżywczych. Głównymi składnikami, warunkującymi prawidłowy wzrost i pracę probiotyków, są fruktooligosacharydy oraz inulina. Są one zawarte w produktach żywnościowych bądź w preparatach przemysłowych, zwanych prebiotykami. Z kolei połączenie probiotyku i prebiotyki w jednym produkcie określane jest mianem synbiotyku. Na rynku istnieje szereg preparatów, zawierających konkretne drobnoustroje probiotyczne wraz z substancjami niezbędnymi do ich pełnej aktywności [4].

 

Bibliografia:

1. B. Cukrowska, et al., Programowanie mikrobiotyczne — homeostaza mikrobioty jelitowej a ryzyko chorób cywilizacyjnych, Standardy Medyczne/Pediatria 2014,11:913-922.
2. H. Szajewska, Probiotyki w Polsce — kiedy, jakie i dlaczego?, Gastroenterologia Kliniczna 2010,2(1):1–9.
3. I. Steinka, Wybrane aspekty stosowania probiotyków, Ann. Acad. Med. Gedan. 2011,41:97–108.
4. K. Mojka, Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje. Probl Hig Epidemiol., 2014, 95(3):541-549.